کد مطلب:1749 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:490
مشخصات کتاب
[مشخصات كتاب ]
آداب الصلاة (آداب نماز) تألیف: حضرت امام خمینی (س) ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) چاپ اوّل: بهار 1370 تیراژ: 000/ 20 نسخه بها: با جلد گالینگور؟ تومان؛ با جلد شمیز؟ تومان
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 7
بسمه تعالی كتاب آداب الصلاة كه تاریخ ختم نگارش آن در تاریخ شنبه دوم ربیع الثانی 1361 ه. ق. (30 فروردین 1321 ه. ش) است، بیان تفصیلی آداب قلبی و اسرار معنوی نماز است. سه سال پیش از تألیف این كتاب، در یكی از تصانیف گرانقدر حضرت امام (س) به نام سرّ الصّلاة همین معانی به طور موجز و به زبان خواص اهل عرفان به نگارش در آمده بود "1"، لكن آن حضرت به این منظور كه عده بیشتری از مطالب آن كتاب فایده برند به تألیف كتاب حاضر به زبانی ساده تر پرداختند:
پیش از این رساله ای فراهم آوردم كه به قدر میسور از اسرار صلاة در آن گنجانیدم. و چون آن را با حال عامه تناسبی نیست، در نظر گرفتم كه سطری از آداب قلبیه این معراج روحانی را در سلك تحریر در آورم، شاید برادران ایمانی را از آن تذكری و قلب قاسی خود را تأثری حاصل آید.
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 8
قبلًا مطاوی كتاب آداب الصلاة با توضیحات و تصرفات، با عنوان پرواز در ملكوت به چاپ رسید، و پس از آن خود كتاب منتشر گردید، اما چاپهای قبلی به عللی، كه شاید یكی از آنها نداشتن نسخه خطی بوده است، به نحو مطلوب صورت نگرفت؛ از این رو "مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی" با رعایت كمال دقت و امانتداری، پس از بررسی نسخه بدلها و تطبیق با نسخه اصل كه در اختیار مؤسسه است، به چاپ و نشر این اثر همت گماشت.
كتاب دارای دو مقدمه است كه حضرت امام در سال 1363 ه. ش نگاشته اند و در آنها این اثر را به فرزند گرامیشان، حضرت حجة الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی و خانم فاطمه طباطبایی (همسر جناب حاج سید احمد خمینی) اهدا فرموده اند. متن دستخط این دو مقدمه نیز در این كتاب چاپ شده است.
این چاپ همراه با پاورقیها و توضیحاتی است كه در آنها منابع و مآخذ احادیث و اقوال ذكر گردیده و جملات عربی داخل متن ترجمه شده است؛ همه این حواشی- بجز معدودی از آنها كه حضرت امام خود مرقوم فرموده اند و با علامت ستاره (*) مشخص شده- و همچنین فهارس مختلف این كتاب توسط این مؤسسه تهیه و تنظیم گردیده است. "2"
یكهزار جلد از تیراژ نخستین چاپ همراه با تصویر كامل متن نسخه
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 9
خطی به منظور استفاده كتابخانه ها و علاقمندان آثار خطی امام منتشر گردیده، و در بقیه نمونه ای از دستخط چاپ شده است.
از مسئولان و كاركنان "شركت انتشارات علمی و فرهنگی" كه در كار چاپ این اثر یاور ما بوده اند صمیمانه تشكر می كنیم.
بر آن حضرت درود می فرستیم و از خداوند بزرگ می خواهیم ما را توفیق بیشتر در راه خدمت به اسلام عطا فرماید.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 11
بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم كتاب آداب الصلاة را، كه خود از آن بهره ای نبردم جز تأسّف بر قصور و تقصیر بر ایّام گذشته كه توانایی بر خودسازی داشتم و حسرت و ندامت در روزگار پیری كه دستم تهی و بارم سنگین و راهی بس دراز و پایم لنگ و آوای رحیل در گوش است، هدیه كردم به فرزند عزیزم "احمد" كه از قدرت جوانی كامیاب است؛ شاید او ان شاء اللَّه تعالی از محتویات آن، كه از كتاب كریم و سنّت شریف و افادات بزرگان فراهم شده است، بهره مند شود و به معراج حقیقی از رهنمایی اهل معرفت راه یابد و دل از این ظلمتكده بركند و به مقصد اصلی انسانیت، كه انبیاء عظام و اولیاء كرام- علیهم صلوات اللَّه و سلامه- و اهل اللَّه بر آن راه یافتند و دیگران را دعوت فرمودند، توفیق یابد.
پسرم، خود را كه به فطرت اللَّه تخمیر شده ای دریاب و از گرداب ضلالت امواج سهمگین خودبینی و خودخواهی نجات ده و به سفینه نوح كه پرتو ولایت اللَّه است ركوب كن كه مَنْ رَكِبَها نَجا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْها هَلَك. "1"
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 12
فرزندم، كوشش كن كه در صراط مستقیم، كه صراط اللَّه است، و لو لنگان لنگان حركت كنی و حركات و سكنات قلبی و قالبی را رنگ معنویت و الوهیت دهی و خدمت به خلق را برای آنكه خلق خدا هستند بنمایی. انبیاء عظام و اولیاء خاص خدا در عین حال كه مشابه دیگران اشتغال به كارها داشته اند، هیچگاه در دنیا وارد نبوده اند؛ چون اشتغالشان بالحق و للحق بوده؛ در عین حال از رسول ختمی صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم روایت شده كه فرموده است: لَیُغانُ عَلی قَلبی وَ انّی لَاسْتَغفِرُ اللَّه فی كُلِّ یَومٍ سَبْعینَ مَرَّة "2"- شاید رؤیت حق در كثرت را كدورتْ حساب می فرمود.
پسرم، خود را مهیا كن كه پس از من بر تو جفاها رود و نگرانیها كه از من دارند به حساب تو گذارند. اگر حساب خود را با خدای خود صاف كنی و پناه به ذكر اللَّه بری، هراسی از خلق به خود راه مده كه حساب خلق زودگذر است و آنچه ازلی است حساب در پیشگاه حق است.
فرزندم، پس از من ممكن است پیشنهاد خدمتی بر تو شود، در صورتی كه قصدت خدمت به جمهوری اسلامی و اسلام عزیز است رد مكن؛ و اگر خدای نخواسته برای هواهای نفسانی و ارضای شهوات است، از آن اجتناب كن كه مقامات دنیوی ارزش آن ندارد كه خود را در راه آنها تباه كنی.
بارالها، احمد و تبارش و متعلّقانش، كه از بندگان تو و تبار رسول اكرمند، اینان را در دنیا و آخرت سعادتمند فرما و دست شیطان رجیم را از آسیب به آنها كوتاه فرما.
خداوندا، ما ضعیف و ناتوانیم و عقب افتاده از قافله سالكان، تو خود از ما دستگیری فرما. رَبَّنا عامِلْنا بِفَضْلِكَ وَ لا تُعامِلْنا بِعَدْلِك. و السلام علی عباد اللَّه الصَّالحین.
- 23 ربیع الاول 1405- 25 آذر 1363- روح اللَّه الموسوی الخمینی
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 13
بسمه تعالی
افسوس كه عمر در بطالت بگذشت با بار گنه بدون طاعت بگذشت
فردا كه به صحنه مجازات روم گویند كه هنگام ندامت بگذشت
كتاب آداب الصلاة را، كه به دختر عزیزم فاطی "1"، كه خدایش از مصلّین قرار دهد، اعطا می نمایم، از تاریخ اتمام آن بیش از چهل سال می گذرد. و قبل از آن- به چند سال- كتاب سرّ الصلاة را اتمام نمودم. و از آن سالها تا كنون بیش از چهل سال می گذرد و من نه اسرار صلاة را دریافتم، و نه به آداب آن پرداختم، كه یافتن غیر از بافتن است و ساختن جدا از پرداختن. و این كتابها حجتی است از مولی بر این عبد بی مایه. و به خدای تعالی پناه می برم از آنكه مشمول آیه شریفه كمرشكن لِمَ تَقُولُوَن ما لا تَفْعَلُونَ. كَبُرَ مَقْتاً عِندَ اللَّه انْ تَقْولُوا ما لا تَفْعَلُون "2" باشم، و پناهی جز رحمت واسعه اش ندارم.
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 14
و تو ای دخترم، امید است كه توفیق به كار بستن آداب این معراج بزرگ الهی را داشته باشی و به راهنمائی این براق الهی از بیت مظلم نفسْ هجرت كنی الی اللَّه. و به خدای بزرگ پناه می دهم تو را از آنكه مطالعه این اوراق بر تعلّقات نفسانیه ات نیفزاید و تو را چون نویسنده ملعبه شیطان نكند.
دخترم، هر چند در تو بحمد اللَّه لطافت روحی یافتم كه امید آن است كه هدایت اللَّه شامل حالت شود و با عنایت او جلّ و علا از چاه عمیق طبیعت خلاص شوی و به صراط مستقیم انسانیت راه یابی، لكن از كید شیطان و نفس خطرناكتر از آن غافل مباش و به خدای بزرگ پناهنده شو انَّه رَحیمٌ بِعِبادِه.
دخترم، اگر از مطالعه این اوراق خدای نخواسته نتیجه حاصل نشود مگر خودنمائی و مجلس آرائی و سر توی سرها آوردن، بهتر است از مطالعه آن صرف نظر بلكه احتراز كنی كه مبادا چون من گرفتار تأسّف شوی. و اگر ان شاء اللَّه خود را مهیّا كنی كه از مطالبی كه از كتاب و سنّت و اخبار اهل بیت عصمت و افادات اهل معرفت اخذ شده است به جان استفاده كنی و استعداد و لطافت قریحه ای را كه خداوند عطا فرموده به كار اندازی، بسم اللَّه، این گوی و این میدان. امید است در این معراج انسانی و معجون رحمانی دل از غیر خالی كنی و با آب حیات قلب را شستشو دهی و چهار تكبیر زده خود را از خودی برهانی تا به دوست برسی: وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً الیَ اللَّه وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِكْهُ الْمَوتُ فَقَدْ وَقَعَ اجْرُهُ عَلَی اللَّه. "3"
بارالها، ما را مهاجر الی اللَّه و رسوله قرار ده و به فنا برسان؛ و فاطی و احمد را توفیق خدمت عنایت كن و به سعادت برسان.
- و السّلام- 2 صفر المظفّر 1405- روح اللَّه الموسوی الخمینی
آداب الصلاة (آداب نماز) تألیف: حضرت امام خمینی (س) ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) چاپ اوّل: بهار 1370 تیراژ: 000/ 20 نسخه بها: با جلد گالینگور؟ تومان؛ با جلد شمیز؟ تومان
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 7
بسمه تعالی كتاب آداب الصلاة كه تاریخ ختم نگارش آن در تاریخ شنبه دوم ربیع الثانی 1361 ه. ق. (30 فروردین 1321 ه. ش) است، بیان تفصیلی آداب قلبی و اسرار معنوی نماز است. سه سال پیش از تألیف این كتاب، در یكی از تصانیف گرانقدر حضرت امام (س) به نام سرّ الصّلاة همین معانی به طور موجز و به زبان خواص اهل عرفان به نگارش در آمده بود "1"، لكن آن حضرت به این منظور كه عده بیشتری از مطالب آن كتاب فایده برند به تألیف كتاب حاضر به زبانی ساده تر پرداختند:
پیش از این رساله ای فراهم آوردم كه به قدر میسور از اسرار صلاة در آن گنجانیدم. و چون آن را با حال عامه تناسبی نیست، در نظر گرفتم كه سطری از آداب قلبیه این معراج روحانی را در سلك تحریر در آورم، شاید برادران ایمانی را از آن تذكری و قلب قاسی خود را تأثری حاصل آید.
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 8
قبلًا مطاوی كتاب آداب الصلاة با توضیحات و تصرفات، با عنوان پرواز در ملكوت به چاپ رسید، و پس از آن خود كتاب منتشر گردید، اما چاپهای قبلی به عللی، كه شاید یكی از آنها نداشتن نسخه خطی بوده است، به نحو مطلوب صورت نگرفت؛ از این رو "مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی" با رعایت كمال دقت و امانتداری، پس از بررسی نسخه بدلها و تطبیق با نسخه اصل كه در اختیار مؤسسه است، به چاپ و نشر این اثر همت گماشت.
كتاب دارای دو مقدمه است كه حضرت امام در سال 1363 ه. ش نگاشته اند و در آنها این اثر را به فرزند گرامیشان، حضرت حجة الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی و خانم فاطمه طباطبایی (همسر جناب حاج سید احمد خمینی) اهدا فرموده اند. متن دستخط این دو مقدمه نیز در این كتاب چاپ شده است.
این چاپ همراه با پاورقیها و توضیحاتی است كه در آنها منابع و مآخذ احادیث و اقوال ذكر گردیده و جملات عربی داخل متن ترجمه شده است؛ همه این حواشی- بجز معدودی از آنها كه حضرت امام خود مرقوم فرموده اند و با علامت ستاره (*) مشخص شده- و همچنین فهارس مختلف این كتاب توسط این مؤسسه تهیه و تنظیم گردیده است. "2"
یكهزار جلد از تیراژ نخستین چاپ همراه با تصویر كامل متن نسخه
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 9
خطی به منظور استفاده كتابخانه ها و علاقمندان آثار خطی امام منتشر گردیده، و در بقیه نمونه ای از دستخط چاپ شده است.
از مسئولان و كاركنان "شركت انتشارات علمی و فرهنگی" كه در كار چاپ این اثر یاور ما بوده اند صمیمانه تشكر می كنیم.
بر آن حضرت درود می فرستیم و از خداوند بزرگ می خواهیم ما را توفیق بیشتر در راه خدمت به اسلام عطا فرماید.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 11
بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم كتاب آداب الصلاة را، كه خود از آن بهره ای نبردم جز تأسّف بر قصور و تقصیر بر ایّام گذشته كه توانایی بر خودسازی داشتم و حسرت و ندامت در روزگار پیری كه دستم تهی و بارم سنگین و راهی بس دراز و پایم لنگ و آوای رحیل در گوش است، هدیه كردم به فرزند عزیزم "احمد" كه از قدرت جوانی كامیاب است؛ شاید او ان شاء اللَّه تعالی از محتویات آن، كه از كتاب كریم و سنّت شریف و افادات بزرگان فراهم شده است، بهره مند شود و به معراج حقیقی از رهنمایی اهل معرفت راه یابد و دل از این ظلمتكده بركند و به مقصد اصلی انسانیت، كه انبیاء عظام و اولیاء كرام- علیهم صلوات اللَّه و سلامه- و اهل اللَّه بر آن راه یافتند و دیگران را دعوت فرمودند، توفیق یابد.
پسرم، خود را كه به فطرت اللَّه تخمیر شده ای دریاب و از گرداب ضلالت امواج سهمگین خودبینی و خودخواهی نجات ده و به سفینه نوح كه پرتو ولایت اللَّه است ركوب كن كه مَنْ رَكِبَها نَجا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْها هَلَك. "1"
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 12
فرزندم، كوشش كن كه در صراط مستقیم، كه صراط اللَّه است، و لو لنگان لنگان حركت كنی و حركات و سكنات قلبی و قالبی را رنگ معنویت و الوهیت دهی و خدمت به خلق را برای آنكه خلق خدا هستند بنمایی. انبیاء عظام و اولیاء خاص خدا در عین حال كه مشابه دیگران اشتغال به كارها داشته اند، هیچگاه در دنیا وارد نبوده اند؛ چون اشتغالشان بالحق و للحق بوده؛ در عین حال از رسول ختمی صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم روایت شده كه فرموده است: لَیُغانُ عَلی قَلبی وَ انّی لَاسْتَغفِرُ اللَّه فی كُلِّ یَومٍ سَبْعینَ مَرَّة "2"- شاید رؤیت حق در كثرت را كدورتْ حساب می فرمود.
پسرم، خود را مهیا كن كه پس از من بر تو جفاها رود و نگرانیها كه از من دارند به حساب تو گذارند. اگر حساب خود را با خدای خود صاف كنی و پناه به ذكر اللَّه بری، هراسی از خلق به خود راه مده كه حساب خلق زودگذر است و آنچه ازلی است حساب در پیشگاه حق است.
فرزندم، پس از من ممكن است پیشنهاد خدمتی بر تو شود، در صورتی كه قصدت خدمت به جمهوری اسلامی و اسلام عزیز است رد مكن؛ و اگر خدای نخواسته برای هواهای نفسانی و ارضای شهوات است، از آن اجتناب كن كه مقامات دنیوی ارزش آن ندارد كه خود را در راه آنها تباه كنی.
بارالها، احمد و تبارش و متعلّقانش، كه از بندگان تو و تبار رسول اكرمند، اینان را در دنیا و آخرت سعادتمند فرما و دست شیطان رجیم را از آسیب به آنها كوتاه فرما.
خداوندا، ما ضعیف و ناتوانیم و عقب افتاده از قافله سالكان، تو خود از ما دستگیری فرما. رَبَّنا عامِلْنا بِفَضْلِكَ وَ لا تُعامِلْنا بِعَدْلِك. و السلام علی عباد اللَّه الصَّالحین.
- 23 ربیع الاول 1405- 25 آذر 1363- روح اللَّه الموسوی الخمینی
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 13
بسمه تعالی
افسوس كه عمر در بطالت بگذشت با بار گنه بدون طاعت بگذشت
فردا كه به صحنه مجازات روم گویند كه هنگام ندامت بگذشت
كتاب آداب الصلاة را، كه به دختر عزیزم فاطی "1"، كه خدایش از مصلّین قرار دهد، اعطا می نمایم، از تاریخ اتمام آن بیش از چهل سال می گذرد. و قبل از آن- به چند سال- كتاب سرّ الصلاة را اتمام نمودم. و از آن سالها تا كنون بیش از چهل سال می گذرد و من نه اسرار صلاة را دریافتم، و نه به آداب آن پرداختم، كه یافتن غیر از بافتن است و ساختن جدا از پرداختن. و این كتابها حجتی است از مولی بر این عبد بی مایه. و به خدای تعالی پناه می برم از آنكه مشمول آیه شریفه كمرشكن لِمَ تَقُولُوَن ما لا تَفْعَلُونَ. كَبُرَ مَقْتاً عِندَ اللَّه انْ تَقْولُوا ما لا تَفْعَلُون "2" باشم، و پناهی جز رحمت واسعه اش ندارم.
آداب الصلوة(آداب نماز)، مقدمه، ص: 14
و تو ای دخترم، امید است كه توفیق به كار بستن آداب این معراج بزرگ الهی را داشته باشی و به راهنمائی این براق الهی از بیت مظلم نفسْ هجرت كنی الی اللَّه. و به خدای بزرگ پناه می دهم تو را از آنكه مطالعه این اوراق بر تعلّقات نفسانیه ات نیفزاید و تو را چون نویسنده ملعبه شیطان نكند.
دخترم، هر چند در تو بحمد اللَّه لطافت روحی یافتم كه امید آن است كه هدایت اللَّه شامل حالت شود و با عنایت او جلّ و علا از چاه عمیق طبیعت خلاص شوی و به صراط مستقیم انسانیت راه یابی، لكن از كید شیطان و نفس خطرناكتر از آن غافل مباش و به خدای بزرگ پناهنده شو انَّه رَحیمٌ بِعِبادِه.
دخترم، اگر از مطالعه این اوراق خدای نخواسته نتیجه حاصل نشود مگر خودنمائی و مجلس آرائی و سر توی سرها آوردن، بهتر است از مطالعه آن صرف نظر بلكه احتراز كنی كه مبادا چون من گرفتار تأسّف شوی. و اگر ان شاء اللَّه خود را مهیّا كنی كه از مطالبی كه از كتاب و سنّت و اخبار اهل بیت عصمت و افادات اهل معرفت اخذ شده است به جان استفاده كنی و استعداد و لطافت قریحه ای را كه خداوند عطا فرموده به كار اندازی، بسم اللَّه، این گوی و این میدان. امید است در این معراج انسانی و معجون رحمانی دل از غیر خالی كنی و با آب حیات قلب را شستشو دهی و چهار تكبیر زده خود را از خودی برهانی تا به دوست برسی: وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً الیَ اللَّه وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِكْهُ الْمَوتُ فَقَدْ وَقَعَ اجْرُهُ عَلَی اللَّه. "3"
بارالها، ما را مهاجر الی اللَّه و رسوله قرار ده و به فنا برسان؛ و فاطی و احمد را توفیق خدمت عنایت كن و به سعادت برسان.
- و السّلام- 2 صفر المظفّر 1405- روح اللَّه الموسوی الخمینی